Gdzie rośnie kiwi? Poznaj pochodzenie, uprawę i odmiany tego wyjątkowego owocu

Kiwi to jeden z najbardziej rozpoznawalnych owoców na świecie, ceniony za swój wyjątkowy smak i bogactwo składników odżywczych. Ale czy wiesz, gdzie rośnie kiwi i jakie rośliny je rodzą? W tym artykule przyjrzymy się bliżej pochodzeniu kiwi, gatunkom aktinidii, które je produkują, oraz warunkom, w jakich można je uprawiać. Dowiesz się również, dlaczego Nowa Zelandia odegrała kluczową rolę w popularyzacji tego owocu oraz jakie odmiany aktinidii są najlepsze do uprawy w Polsce. Poznasz także tajniki zapylania i mrozoodporności tych roślin.

Kiwi – owoc rodem z aktinidii

Kiwi to owoc produkowany przez rośliny z rodzaju Aktinidia. Najbardziej znane gatunki to Actinidia deliciosa (aktinidia smakowita) i Actinidia chinensis (aktinidia chińska). Owoce te charakteryzują się soczystym, galaretowatym miąższem z licznymi drobnymi nasionami. Skórka kiwi jest zazwyczaj brązowa i owłosiona, choć niektóre gatunki, jak Actinidia arguta (aktinidia ostrolistna), mają gładką, zieloną skórkę. Kiwi jest bogate w witaminę C, sole mineralne, cukry i kwasy organiczne, co czyni je nie tylko smacznym, ale i zdrowym dodatkiem do diety.

Pochodzenie kiwi – Chiny i Nowa Zelandia

Wiele osób kojarzy kiwi z Nową Zelandią, ale tak naprawdę jego korzenie sięgają Chin. To właśnie tam po raz pierwszy odkryto dziko rosnące gatunki aktinidii, które rodzą te wyjątkowe owoce. Nowa Zelandia odegrała jednak kluczową rolę w spopularyzowaniu kiwi na świecie. To tam w XX wieku rozpoczęto komercyjną uprawę tego owocu, a także nadano mu nazwę „kiwi” na cześć narodowego ptaka Nowej Zelandii. Dziś kiwi uprawia się w wielu krajach o klimacie umiarkowanym, w tym w Australii, Chile, Japonii, Kalifornii i basenie Morza Śródziemnego.

Gatunki aktinidii – od smakowitej po pstrolistną

Rodzaj Aktinidia obejmuje wiele gatunków, z których każdy ma swoje unikalne cechy. Oto najważniejsze z nich:

• Actinidia deliciosa (aktinidia smakowita) – najbardziej znany gatunek, rodzący duże, brązowe, owłosione owoce o zielonym miąższu. Jest to gatunek, który zyskał największą popularność w uprawie komercyjnej.
• Actinidia chinensis (aktinidia chińska) – znana również jako „Złote Kiwi”, ma słodsze owoce niż A. deliciosa. Jej owoce są również większe i bardziej soczyste.
• Actinidia arguta (aktinidia ostrolistna) – znana jako Mini Kiwi lub Kiwiberry, rodzi małe, gładkie owoce, które nie nadają się do długiego przechowywania. Jest to gatunek bardzo mrozoodporny, idealny do uprawy w chłodniejszych klimatach.
• Actinidia kolomikta (aktinidia pstrolistna) – charakteryzuje się ozdobnymi liśćmi, które zmieniają kolory w zależności od pory roku. Jej owoce są małe, żółtozielone i przypominają agrest. Jest to również gatunek bardzo odporny na mróz.

Uprawa kiwi w Polsce – czy to możliwe?

Wiele osób zastanawia się, czy kiwi można uprawiać w Polsce. Odpowiedź brzmi: tak, ale pod pewnymi warunkami. Niektóre gatunki aktinidii, takie jak Actinidia arguta i Actinidia kolomikta, są bardzo mrozoodporne i doskonale nadają się do uprawy w naszym klimacie. Wymagają jednak odpowiednich podpór, ponieważ są to pnącza. Warto również pamiętać, że większość gatunków aktinidii jest dwupienna, co oznacza, że do zapylenia i zawiązania owoców potrzebne są zarówno rośliny męskie, jak i żeńskie. Na szczęście istnieją również odmiany obupłciowe, które ułatwiają uprawę.

Zapylanie aktinidii – klucz do sukcesu w uprawie

Proces zapylania jest kluczowy dla uzyskania owoców kiwi. Większość gatunków aktinidii jest dwupienna, co oznacza, że do zapylenia potrzebne są zarówno rośliny męskie, jak i żeńskie. Oto kroki, które warto podjąć, aby zapewnić skuteczne zapylanie:

1. Wybierz odpowiednie odmiany – upewnij się, że posiadasz zarówno rośliny męskie, jak i żeńskie.
2. Zapewnij odpowiednią odległość między roślinami – optymalna odległość to około 3-4 metry.
3. Zadbaj o obecność owadów zapylających, takich jak pszczoły, które mogą zwiększyć skuteczność zapylania.

Odmiany aktinidii do uprawy w Polsce

Jeśli planujesz uprawę kiwi w Polsce, warto wybrać odpowiednie odmiany. Oto kilka polecanych:

• 'Ananasja' – odmiana Actinidia arguta, charakteryzująca się słodkimi owocami o smaku przypominającym ananasa.
• 'Genewa' – odmiana Actinidia arguta, wczesna i plenna, o owocach z czerwonym rumieńcem.
• 'Issai' – odmiana obupłciowa Actinidia arguta, idealna dla początkujących, ponieważ nie wymaga rośliny męskiej do zapylenia.
• 'Weiki' – odmiana Actinidia arguta, odporna na mróz i choroby, o owocach zielonych z czerwonymi plamkami.

Mrozoodporność aktinidii – klucz do uprawy w chłodnym klimacie

Mrozoodporność to jedna z najważniejszych cech, które decydują o możliwości uprawy aktinidii w Polsce. Gatunki takie jak Actinidia arguta i Actinidia kolomikta są w stanie przetrwać temperatury nawet do -30°C, co czyni je idealnymi do uprawy w naszym klimacie. Warto jednak pamiętać, że młode rośliny mogą być bardziej wrażliwe na mróz, dlatego w pierwszych latach warto je okrywać na zimę.

Podsumowanie: gdzie rośnie kiwi i jak je uprawiać?

Kiwi to owoc, który ma swoje korzenie w Chinach, ale to Nowa Zelandia przyczyniła się do jego światowej popularności. Dziś uprawia się je w wielu krajach o klimacie umiarkowanym, w tym w Polsce. Wybierając odpowiednie gatunki i odmiany aktinidii, takie jak Actinidia arguta czy Actinidia kolomikta, można cieszyć się smakiem kiwi nawet w naszym kraju. Pamiętaj jednak o zapewnieniu roślinom odpowiednich podpór, warunków do wzrostu i skutecznego zapylania. Czy jesteś gotowy, by spróbować swoich sił w uprawie kiwi?